Kompetencje pracowników to temat, który w ostatnich latach jest coraz wnikliwiej analizowany przez wielu specjalistów oraz przedsiębiorców. Temat ten dotyczy tak naprawdę każdego, kto jest lub dopiero będzie aktywny zawodowo. Okazuje się, że zestaw umiejętności i cech ludzi zatrudnionym w jakimś miejscu jest jednym z głównych czynników mających wpływ na zyski oraz konkurencyjność danego przedsiębiorstwa.
Dlatego kompetencje pracownicze bardzo interesują nie tylko tych, którzy starają się znaleźć satysfakcjonujący ich etat. To temat, któremu coraz więcej uwagi poświęcają właściciele firm oraz osoby będące na samozatrudnieniu. W związku z intensywnym rozwojem globalnego rynku, bez względu na to w jakiej branży się specjalizujesz (lub dopiero zamierzasz zacząć się specjalizować), będziesz musiał/musiała dostosowywać się do stale zmieniających się realiów.
Jakie kompetencje pracowników miękkie i twarde rozwijać?
Warto wiedzieć jak się zachowywać u na co zwracać szczególną uwagę. Dzięki temu zmniejszysz szansę na to, że pewnego dnia obudzisz się z ręką w nocniku bo okaże się, że to co jeszcze kilka lat temu było cenione na rynku, obecnie jest już podejściem przestarzałym.
Sprawdź także: Praca w HR
Dlatego warto zadać sobie pytanie jakie kompetencje są ważne, a następnie zastanowić się nad planem swojego rozwoju zawodowego. Informacje zawarte w niniejszym artykule pomogą Ci rozeznać się w tym równie ciekawym, jak i ważnym temacie.
Czym są kompetencje pracownicze i jakie są rodzaje kompetencji?
Kompetencje pracownicze to zbiór cech i umiejętności danej osoby, dzięki którym jest ona w stanie wypełniać obowiązki przypisane do konkretnego stanowiska. To obszar, który stale można rozwijać. Co więcej, w obecnym świecie ciągłe poprawianie swoich kompetencji jest niezbędne do bycia konkurencyjnym na rynku pracy.
Regularnie pojawiające się nowe metody, mające na celu rozwój na bardzo różnych płaszczyznach cieszą się rosnącym zainteresowaniem. Dlatego ci, którzy nie interesują się tym, jak stać się lepszymi szybko pozostają w tyle. Co więcej, pracodawcy są coraz mniej zainteresowani osobami, które nie wykazują chęci do rozwoju.
Obszary, na które składają się kompetencje pracownicze można podzielić na kilka podstawowych filarów. Każdy z nich ma istotne znaczenie w każdej branży, na każdym stanowisku.
Wiedza
To jeden z filarów, który w wielu zawodach uznawany jest za najważniejszy. Chodzi w tym przypadku głównie o profesje wymagające tak zwanego zaufania publicznego, czyli np. lekarze, ratownicy medyczni, prawnicy, psycholodzy, nauczyciele. Oczywiście, specjalistyczna wiedza z wąskiego zakresu jest czymś niezbędnym do dobrego wykonywania wielu prac.
Warto podkreślić jednak, że nie jest to obszar, którego rozwój powinien zatrzymać się po zakończeniu studiów czy kursów zawodowych. To dobra baza na start. Z pewnością nie będą to jednak kompetencje wystarczające na to, żeby w ciągu lat życia zawodowego zostać szanowanym specjalistą.
Wiedza a wykształcenie
Zdobycie dyplomu w wielu przypadkach jest istotne z prawnego punktu widzenia. Wielu zawodów nie można wykonywać bez posiadania wykształcenia kierunkowego, które jest dowodem na posiadanie konkretnej wiedzy.
Co więcej, studia, technikum bądź różnego rodzaju kursy zawodowe są dobrą bazą to CV. Dzięki dokumentacji poświadczającej o Twojej wiedzy będzie Ci łatwiej znaleźć pierwszą pracę, która może stać się motorem napędowym kariery.
Warto podkreślić jednak ponownie, że każda branża stale intensywnie się rozwija. W związku z tym, raz nabyte informacje stosunkowo szybko mogą stać się przestarzałe. Wszyscy ludzie dbający o swoje kompetencje pracownicze doskonale zdają sobie sprawę z tego, że trzeba ciągle się uczyć, żeby nadążyć za globalnym rozwojem.
Dobrym sposobem na aktualizowanie wiedzy jest śledzenie czasopism oraz nowych książek branżowych. Ponadto, doskonałym źródłem najświeższych informacji są konferencje oraz innego rodzaju wydarzenia branżowe.
Umiejętności twarde
To zestaw cech, które szczególnie przez konserwatywnych pracodawców są uważane za najważniejsze. Prawda jest taka, że są ważne tak samo, jak pozostałe umiejętności. Przez niektórych w zakres umiejętności twardych wchodzi również wiedza zawodowa. Jest to jednak coś, co nie zawsze da się określić w prosty sposób. A jest to jeden z głównych czynników, który musi zaistnieć, aby można było określić coś umiejętnością twardą.
To zbiór różnych umiejętności praktycznych, których posiadanie umożliwia wykonywanie obowiązków na określonym stanowisku. W przypadku zawodowych kierowców będzie to posiadanie prawo jazdy odpowiedniej kategorii, które są dowodem na znajomość przepisów drogowych oraz umiejętność posługiwania się pojazdem konkretnego typu.
Innym przykładem może być posiadanie dyplomu poświadczającego prawo do wykonywania zawodu technika weterynarii. Osoba zatrudniona na tym stanowisku musi znać szereg procedur mających na celu ochronę zdrowia ludzi oraz zwierząt.
Bez posiadania tytułu zawodowego, który udowadnia posiadanie szeregu konkretnych umiejętności twardych niemożliwe jest legalne wykonywanie tego zawodu. Przykłady można wymieniać bez końca.
Podstawową cechą umiejętności twardych jest to, że można je stosunkowo łatwo zobaczyć i ocenić; na przykład: kierowanie pojazdami, znajomość języków obcych, gra na instrumentach muzycznych, obsługa programów graficznych, spawarki czy sprzętu do analiz laboratoryjnych.
Niemożliwe jest wykonywanie wielu zawodów bez posiadania konkretnych umiejętności twardych. Dobrą wiadomością jest jednak to, że wielu z nich w podstawowym zakresie można nauczyć się w każdym wieku. Co więcej, zdecydowaną większość umiejętności twardych warto rozwijać całe życie. Dobrym przykładem jest obsługa programów graficznych.
Mając odpowiedni sprzęt oraz nauczyciela, każdy jest w stanie opanować podstawowe umiejętności niezbędne do wykonywania pracy grafika komputerowego. Jednak jedynie ci, którzy będą stale poszerzać swoje kompetencje pracownicze w tym zakresie, będą mogli liczyć na to, że znajdą pracę, która będzie satysfakcjonująca a na dodatek przyniesie dobre zarobki.
Umiejętności miękkie
Umiejętności miękkie można podzielić na obszar interpersonalny oraz osobisty. Przenikają się one nawzajem i są od siebie zależne. Dlatego rozwój powinien odbywać się w obu obszarach jednocześnie. Zaniedbanie jednego z nich, będzie skutkowało pogorszeniem się umiejętności zaliczanych do drugiego.
Na zdolności osobiste składają się między innymi radzenie sobie ze stresem, poczucie własnej wartości, zarządzanie własnym czasem oraz emocjami. Z kolei zdolności interpersonalne to przede wszystkim: umiejętność motywowania innych, komunikacja (pisaliśmy: Zasady komunikacji interpersonalnej), umiejętność rozwiązywania konfliktów, koordynowanie działań wielu osób.
Jeszcze w dwudziestym wieku mało kto zwracał uwagę na możliwości rozwoju umiejętności miękkich. Panowało powszechne przekonanie o tym, że niektórzy po prostu pewne cechy posiadają, a inni nie. Oczywiście, pewni ludzie mają naturalne predyspozycje do tego, żeby lepiej zarządzać grupą lub skuteczniej radzić sobie ze stresem.
Nie oznacza to jednak, że nie można się tego nauczyć. Jest to tak samo możliwe, jak nauka kierowania nowym pojazdem czy opanowanie obcego języka. Jednym przychodzi łatwiej, drugim trudniej, ale przynajmniej w podstawowym zakresie zdecydowana większość ludzi jest w stanie nauczyć się czegoś w tych obszarach.
Podsumowując, kompetencje pracownicze składają się z trzech filarów: wiedzy, umiejętności twardych oraz miękkich. Każdy z obszarów jest ważną składową gwarantującą sukces na rynku zawodowym i należy dbać o rozwój każdego filaru. Skupienie się jedynie na jednym z nich kosztem pozostałych nie jest dobrym pomysłem.
Nowoczesny pracownik musi mieć wysoko rozwinięte wszystkie wymienione cechy. Już wiesz co wchodzi w skład kompetencji zawodowych. Warto teraz zastanowić się nad tym, jak wykorzystać nową wiedzę. Przy odpowiednim podejściu, może okazać się, że zmienisz swoje życie na lepsze w taki sposób, który przyniesie Ci dużo satysfakcji. Brzmi jak dobry plan, prawda?
Jak wykorzystać swoje umiejętności?
To jedno z najczęściej zadawanych pytań. Nic dziwnego. Głównym celem rozwoju na wielu płaszczyznach jest poprawa komfortu życia, którą można osiągnąć poprzez znalezienie ciekawej i dobrze płatnej pracy. Kompetencje pracownicze to jeden z najczęściej poruszanych aspektów przez potencjalnych pracodawców. Nie wystarczy stale się rozwijać na wielu płaszczyznach.
Równie ważna jest umiejętność przekonania innych ludzi do tego, że potrzebują takich ludzi jak Ty. Jest to niezbędne bez względu na to czy myślisz o pracy na etacie, czy o samozatrudnieniu. Dlatego zanim zaczniesz zgłaszać się jako chętny/chętna do objęcia konkretnego stanowiska, dobrze przygotuj dokumenty, które w procesie rekrutacji zagwarantują Ci możliwość pojawienia się na rozmowie kwalifikacyjnej (o rozmowach kwalifikacyjnych mówimy w naszych szkoleniach: Kurs rekrutacji od podstaw online oraz Zarządzanie Zasobami Ludzkimi szkolenie online).
Co wpisać w umiejętnościach w CV lub w portfolio?
To pierwszy krok do udowodnienia, że jesteś najlepszym kandydatem/najlepszą kandydatką na dane stanowisko. Nie będziemy w tym artykule rozwodzić się na temat tego jak powinno wyglądać dobrze prezentujące się CV. To temat-rzeka.
Tutaj skupimy się na tym, w jaki sposób pokazać, że posiadamy szereg umiejętności, dzięki którym z całą pewnością doskonale dalibyśmy sobie radę w nowej roli. Żeby dojść do satysfakcjonującej odpowiedzi, należy zacząć od rzetelnego przeanalizowania obszaru analizującego jak opisać swoje kompetencje w CV lub portfolio. Jest kilka podstawowych aspektów, na które każdy, bez wyjątku, powinien zwrócić uwagę .
Konkrety – jeżeli jesteś specjalistą/specjalistką od analizowania skomplikowanych danych, nie przytaczaj w swoim CV całej swojej zawodowej drogi. Zamiast tego, lepiej wspomnieć o dużym doświadczeniu i wymienić dwa-trzy główne obszary, nad którymi skupiałeś/skupiałaś się w swojej dotychczasowej karierze. Podobnie w przypadku bycia fotografem – nie ma sensu opisywać każdego sprzętu, z którego umiesz korzystać. Zamiast tego lepiej podać tematykę sesji w których się specjalizujesz (np. sesje ślubne, zdjęcia jedzenia lub zwierząt). Ewentualnie, w przypadku zawodów w których można stworzyć własne portfolio, warto postawić na prezentację krótką, ale najwyższej jakości. Lepiej pochwalić się dziesięcioma najlepszymi fotkami, niż zasypywać potencjalnego pracodawcę setkami przeciętnych prac. Z reguły najistotniejsza jest jakość a nie ilość.
Dowody – wymieniając swoje umiejętności, warto od razu udowodnić, że nie są to informacje wyssane z palca. Dowodem może być portfolio o którym wspomniane zostało powyżej. Jednak równie przekonywujące mogą być wszelkie dyplomy z ukończonych kursów, poświadczenia udziału w stażach, wolontariacie bądź świadectwa pracy od poprzednich pracodawców. Pamiętaj, że każda umiejętność musiała być gdzieś wcześniej zdobyta. Jeżeli jest tylko taka możliwość, pokaż, że uczyłeś/uczyłaś się z dobrych źródeł.
Czytelność – dla wielu osób jest to oczywiste, ale zdarza się, że niektórzy nadal przygotowują swoje CV ręcznie – dlatego warto o tym wspomnieć. Życiorys zawsze powinien być przygotowany na komputerze, a następnie wydrukowany na czystym papierze. Ponadto, warto zwrócić uwagę na to, żeby czcionka była przyjemna w odbiorze. CV ma być praktyczne i estetyczne, nie powinno być jednak formą wyrazu artystycznego. Dlatego lepiej zrezygnuj z ozdobnej czcionki czy grafik wypełniających puste przestrzenie. To nie czas i miejsce na tego typu ekspresję. Istotna jest również wielkość tekstu oraz wyraźne oddzielenie od siebie poszczególnych kategorii (edukacja, doświadczenie, umiejętności). Weź pod uwagę to, że osoby analizujące Twoje CV mogą mieć wadę wzroku. Warto więc zadbać o to, żeby dokument wygodnie czytało się jak największej grupie ludzi. Dzięki temu zwiększysz prawdopodobieństwo sukcesu.
Pisz tylko o tym, co interesuje pracodawcę – wiele ludzi wychodzi z założenia, że im więcej informacji znajdzie się w ich życiorysie, tym lepiej. Okazuje się, że nie jest to zbyt trafne przekonanie. Rekruterzy i potencjalni pracodawcy będą wybierać jednego bądź kilku kandydatów z prawdopodobnie bardzo wielu zgłoszeń. Dlatego nie są w stanie każdej aplikacji poświęcić dużo czasu. To, co wyczytają o Tobie w ciągu kilku sekund zaważy na tym, czy dostaniesz się do kolejnego etapu. Dlatego nie ma sensu wspominać o doświadczeniu jako kierowca autobusu, jeżeli ubiegasz się na stanowisko księgowego. Podobnie, nie warto wspominać o studenckiej pracy dorywczej w fast foodzie, jeżeli zależy Ci na posadzie grafika komputerowego. Wybierz kilka takich umiejętności, które rzeczywiście będziesz mógł/mogła wykorzystać w praktyce, jeżeli dostaniesz posadę o którą się ubiegasz.
Co obejmuje doskonalenie i rozwój pracowników? Indywidualny plan rozwoju pracownika
O kompetencje pracownicze powinien dbać zarówno pracownik, jak i pracodawca. Najlepszych efektów można spodziewać się po działaniach, które zostały wspólnie ustalone po określeniu konkretnego celu. Dlatego bardzo ważne jest, żeby w firmie rozmawiać o możliwościach rozwijania się.
Strategie, które będą w interesie obu stron zostaną osiągnięte zdecydowanie szybciej, niż założenia z góry narzucone przez zarządców, nie liczących się z interesem oraz światopoglądem pracowników. Warto wiedzieć więc, jak się zabrać do procesu wspólnego doskonalenia się całej kadry.
Czy pracodawca ma obowiązek szkolić pracowników? Planowanie rozwoju pracownika i działania rozwojowe na danym stanowisku
W wielu przypadkach pracodawca nie jest oficjalnie zobowiązany do szkolenia swoich pracowników. Od tej reguły są pewne wyjątki, wynikające między innymi ze zmianami wprowadzanymi regularnie do polskiego prawa. Wtedy, właściciel przedsiębiorstwa zobowiązany jest do przeprowadzenia procedur, dzięki którym każdy będzie przeszkolony do pełnienia swoich obowiązków w sposób zgodny z prawem.
Jednym z nielicznych obowiązkowych szkoleń, które pracodawca musi zapewnić każdej osobie, którą chce zatrudnić, jest szkolenie BHP. Do przekazywania tego typu eksperckiej wiedzy upoważnione są jedynie te osoby, które posiadają odpowiednie uprawnienia.
W niektórych przedsiębiorstwach jest zatrudniony specjalista do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy, inne stawiają na cykliczną współpracę z zewnętrznymi firmami zajmującymi się tego typu szkoleniami. Oba rozwiązania są dobre, pod warunkiem, że są prowadzone w sposób dostosowany do potrzeb konkretnego stanowiska.
Jak szkolić pracowników? Podnoszenie kompetencji pracownika i umiejętności pracowników
Żeby szkolenie pracowników miało sens, należy najpierw opracować kompleksowy plan działania. W przeciwnym razie pieniądze przeznaczone na rozwój ludzi zatrudnionych w danej firmie mogą być środkami, które nigdy się nie zwrócą. Jak już zostało wcześniej podkreślone, kompetencje pracownicze powinny być tematem, który jest poruszany regularnie.
Warto rozmowy na ten temat rozpocząć już na etapie rekrutacji. Dzięki temu możliwe jest unikanie zatrudnienia ludzi, którzy nie mają ochoty doszkalać się w trakcie realizowania swoich obowiązków zawodowych. Z takimi ludźmi lepiej nie wchodzić w dyskusje.
Sprawdź także: Jak się uczyć efektywnie
Wsparcie innych w podejmowaniu działań rozwojowych
Zdecydowanie lepszym rozwiązaniem jest poszukanie kogoś, kto ma nieco inne podejście do życia. Warto trzymać się schematu przedstawionego poniżej. Dzięki temu nie pominiesz żadnych istotnych aspektów. Z rozwiązania tego mogą równie dobrze korzystać pracodawcy, jak i pracownicy, którzy chcieliby samodzielnie się szkolić lub przekonać swojego szefa do tego, że warto podjąć jakieś działania w tym kierunku.
1. Jakie umiejętności już masz? – Odpowiedzi na każde z wymienionych pytań warto gdzieś sobie zapisać. Mając przed oczami spis wszystkich informacji, łatwiej będzie Ci się odnaleźć w poszukiwaniu drogi do osiągnięcia celu, jakim jest rozwój zwiększający kompetencje pracownicze.
Na wstępie warto zacząć od bazy, którą już się posiada. Ludzie często się nie doceniają i nie zdają sobie sprawy z tego, jak wiele już potrafią. Tendencję do takiego zachowania mają przede wszystkim kobiety, chociaż nie zawsze. Wynika to z kultury wśród której się wychowaliśmy.
Skup się i spisz wszystkie umiejętności oraz zakres specjalistycznej wiedzy, które już są w Twoim (lub Twojego pracownika) zasięgu. Weź pod uwagę wszystko, co przydaje Ci się w pracy i co jednocześnie nie jest czynnością, którą potrafi każdy człowiek. Wlicza się w to znajomość języków obcych, obsługa różnych programów, strategie marketingowe, różnego rodzaju rzemiosła.
Zdobywanie nowych rynków
2. Jakie umiejętności są cenione na rynku? Zastanów się teraz jakiego rodzaju umiejętności są na chwilę obecną szczególnie cenione w branży która Cię interesuje. Pomocne w tym może być przeglądanie ogłoszeń o pracę. Wielu pracodawców jasno podkreśla, jakich umiejętności oczekuje od kandydatów na dane stanowisko. Wypisz wszystkie rzeczy, które często się powtarzają wśród ofert, które mogłyby Cię zainteresować, gdybyś akurat szukał/szukała nowej pracy.
3. Jakich umiejętności Ci brakuje? To w pewnym sensie przełomowy moment rozważań na temat samorozwoju. Kiedy wiesz już co potrafisz i co jest cenione na rynko, łatwo będzie Ci przekonać się o tym, jakich umiejętności, które można w praktyce wykorzystać w Twojej branży Ci brakuje.
Nabywanie nowych umiejętności i rozwój pracownika. Określanie celów rozwojowych w rozwoju pracowników
Być może jesteś wykształconym technikiem weterynarii ale widzisz, że wiele ciekawych ofert pracy wspomina o tym, że mile widziana jest umiejętność robienia zdjęć rentgenowskich? To wychodzi poza standardowe umiejętności na tym stanowisku ale istnieją kursy, dzięki którym możesz nauczyć się tej jednej, konkretnej rzeczy.
Dzięki temu jednym szkoleniem możesz otworzyć sobie wiele nowych drzwi. Trendy nie istnieją tylko w modzie. Równie powszechnie spotyka się je na rynku zawodowym.
4. Ile masz czasu na rozwój? Pamiętaj, że czas jest dobrem ograniczonym. Dlatego jeszcze przed podjęciem decyzji o kierunku, w którym będziesz się szkolić warto mierzyć siły na zamiary. Kompetencje pracownicze są czymś ważnym w życiu każdego człowieka aktywnego zawodowo. Nie warto jednak stawiać ich jako życiowy priorytet.
Musisz zadbać o to, żeby znaleźć też czas na odpoczynek oraz pielęgnowanie relacji z bliskim. Dlatego jeżeli wiesz, że masz niewiele czasu wolnego – uwzględnij to w planie samorozwoju. Szukaj takich kursów, które nie będą ciągnąć się latami i nie zabiorą Ci każdego wolnego popołudnia lub weekendu. Lepiej szkolić się wolniej, ale nie kosztem życia prywatnego.
Z długofalowej perspektywy, to zdecydowanie bardziej rozsądne podejście. Sfrustrowany i zmęczony pracownik, to zły pracownik. Nawet jak ma wysokie kompetencje pracownicze.
5. Jaki jest fundusz przeznaczony na Twój rozwój? Nie ma co ukrywać, że fundusze na cele rozwojowe nie zawsze są nieograniczone. Ba, zazwyczaj na ten cel można przeznaczyć jasno określoną pulę pieniędzy. Dlatego bez względu na to, czy samodzielnie finansujesz swój rozwój, czy płaci za to Twój pracodawca – na wstępie ustal jakie pieniądze wchodzą w grę.
Sprawdź nasze szkolenia dla pracowników – pełna oferta tutaj: Certyfikowane szkolenia online
Dzięki temu nie stracisz czasu na interesowanie się ofertami, które są dla Ciebie nieosiągalne ze względu na cenę.
Szkolenia w umiejętnościach miękkich czy twardych?
6. Jakie szkolenia zaspokajające Twoje potrzeby rozwojowe są dostępne na rynku? Po odpowiedzeniu na pięć powyższych pytań przychodzi czas na konkretne działania. Mając już niezbędną wiedzę do podjęcia racjonalnej decyzji, nic nie stoi na przeszkodzie, żeby zacząć rozglądać się za ofertami.
Staraj się szukać w różnych źródłach, nie ograniczaj się do jednego portalu ogłoszeniowego. Przez takie podejście może ominąć Cię jakaś bardzo atrakcyjna okazja. Ponadto, warto zapisywać się na newslettery osób oferujących interesujące Cię szkolenia. W prywatnych mailach często można znaleźć różnego rodzaju promocje bądź oferty tylko dla tych najbardziej zainteresowanych klientów.
Wpisanie się na listę mailingową nic Cię nie kosztuje a możesz wiele zyskać. Poza tym z newslettera można wypisać się w dowolnym momencie.
Po gruntownym przeanalizowaniu powyższych pytań prawdopodobnie wybierzesz taki kurs, którego efekty będziesz mógł/mogła bardzo szybko wykorzystać w praktyce. Dzięki temu Twoje kompetencje pracownicze wzrosną praktycznie natychmiast po zrealizowaniu materiału obejmującego dany kurs. Pamiętaj, że najbardziej wartościowa wiedza to ta, z której realnie korzystasz.
Lepiej decydować się na nieco droższe rozwiązania niż stawiać na wiele tanich kursów, które w rzeczywistości nie wniosą żadnej wartości do Twojego życia zawodowego. To jedna z tych kwestii na których nie warto oszczędzać.